Niemowlę

Pierwsza kąpiel to niesamowite wydarzenie zarówno w życiu noworodka, jak i jego rodziców. Czynność tą warto wykonywać starannie i powoli, dokładnie wcześniej planując.

Po porodzie

Dziś wiemy, że po porodzie b. ważny jest kontakt skóra do skóry - jeśli oczywiście jest taka możliwość. Chodzi o zasiedlenie skóry dziecka dobroczynnymi bakteriami (mikrobiota). Pierwszą kąpiel w dzisiejszych czasach odwleka się do czasu powrotu do domu, aby dziecko jak najdłużej pozostawało w mazi płodowej, która jest jego naturalną barierą ochronną.

Dwie szkoły.

1. Dziecko należy myć codziennie - jako rytuał, pomoc w uśnięciu.
2. Dziecko należy myć co kilka dni, aby nie ingerować nadmiernie w delikatną skórę noworodka/niemowlęcia.

Wybór metody często zależy od dziecka. Jeżeli nasze dziecko będzie wyraźnie uspokajało się po kąpieli to rzeczywiście warto wykonać ją codziennie - jako wprowadzenie do snu.

Jak się przygotować?

Kąpiel należy wykonać w dość ciepłym pomieszczeniu, w temperaturze 24-25 st.C. U takiego małego dziecka nie powinna trwać dłużej niż 5 minut. Wody należy nalać dość sporo, aby dziecko było w niej zanurzone. Do wody dodajemy preparat służący nam za wszystko. Pełni on funkcję:

• szamponu
• płynu do mycia
• substancji nawilżającej skórę
• substancji zmiękczającej wodę.

Temperatura wody powinna wynosić ok. 37 st. Temperaturę możemy sprawdzić tradycyjnie łokciem lub za pomocą specjalnie do tego przeznaczonego termometru. Jeśli chcemy czuć się bardziej bezpiecznie podczas kąpieli - dno wanienki wyłóżmy pieluszką (flanelową lub tetrową), aby dziecko nam się nie ślizgało.

Nie wskazane są:

• wszelkiego rodzaju leżaczki, na których kładzie się dziecko
• gąbki, które są siedliskiem bakterii.

Jak powinna przebiegać kąpiel?

Do wanienki należy wkładać dziecko powoli zaczynając od stópek, przechodząc przez bok ciała i dopiero układać na plecach. Dzieci często wolą też pozycję od razu przodem do wody - jest to dla nich sytuacja, w której mniej się boją, więcej widzą i wiedzą co się dzieje.

Kąpiel zaczynamy z góry na dół. Staramy się dotrzeć do wszelkich zakamarków, szczególnie takich jak szyja, paszki czy pachwiny, gdyż są one narażone na odparzenia. Pamiętajmy, aby każdą część ciała dokładnie umyć. Główkę myjemy dopiero na końcu.

Dziecko myjemy dłonią.

Najlepiej myć dziecko własną dłonią, nie używając do tego:

• myjek
• gąbek.

Poza aspektami higienicznymi dochodzi kwestia, że jednym z najbardziej rozwiniętych zmysłów u dziecka jest dotyk. Dlatego dziecko lubi być w ten sposób dopieszczane. W czasie kąpieli warto nie tylko oblewać je wodą, ale także dokładnie wymasować.

Jakie wyposażenie?

Przy wanience warto mieć przewijak, na którym powinniśmy przygotować ręcznik kąpielowy. W ręcznik możemy włożyć też pieluchę flanelową/tetrową. Dzięki temu, gdy wyjmiemy dziecko - ręcznik nie zrobi się od razu mokry.

Warto przygotować również pieluchę jednorazową, a także wszystko, co będzie służyło do mycia twarzy tj.

1. Dopóki dziecko nie wydziela łez, warto codziennie przecierać oczy przegotowaną wodą/solą fizjologiczną za pomocą wacika/gazika. Techniką od zewnętrznej do wewnętrznej strony oka. Do każdego oka używamy osobnego gazika/wacika.
2. Sól fizjologiczną/wodę morską do zakrapiania nosa dziecka.

Na przewijaku myjemy również ucho, a dokładnie jego zewnętrzną część, następnie dokładnie osuszając. Nie używamy do tego żadnych patyczków.

Jeśli dziecko jest na butelce, warto od samego początku pielęgnować mu jamę ustną - za pomocą gazika z przegotowaną wodą lub dodatkowo z kilkoma kropelkami witaminy C dla dzieci. Celem jest zniwelowanie ewentualnego zagrożenia pleśniawkami. Przy wyłącznym karmieniu piersią nie ma takiej potrzeby.

Warto pamiętać, aby nie podawać sobie mokrego dziecka w powietrzu. Najlepiej po wyjęciu z wanienki położyć go na wcześniej przygotowany przewijak z ręcznikiem. Dziecka nie trzemy ręcznikiem, ale bardziej „odsączamy” dokładnie każdą część ciała. Po osuszeniu dziecka w pierwszej kolejności należy założyć pieluszkę, ponieważ szczególnie takie małe dzieci, w momencie wychłodzenia - oddają mocz.

Mity kąpielowe.

1. W czasie kąpieli można zamoczyć dziecku uszy - o ile nie choruje w tym momencie na zapalenie ucha albo lekarz zalecił unikać tego z innego powodu.
2. Zamoczenie kikuta pępowinowego w czasie kąpieli też nie jest „przestępstwem”. Trzeba go po kąpieli dokładnie osuszyć.

Ubranko

Planując kąpiel należy pamiętać także o przygotowaniu wcześniej stosownego ubranka. Szczególnie do snu ubranie powinno być:

• wygodne
• z naturalnych materiałów
• bez kołnierzyków
• nie uciskające w pasie (bez gumek)
• jeśli dziecko śpi na plecach - napy czy guziki nie powinny znajdować się z tyłu.

Jakie kosmetyki?

W dzisiejszych czasach dla małego dziecka dobieramy kosmetyki ze szczególną starannością. Nie powinny być one silnie perfumowane. Ich skład powinien być jak najbardziej naturalny - bez SLS, SLES. Niepożądane składniki mogą nie tylko podrażniać delikatną skórę dziecka, ale też działać zapychająco - w przypadku typowych problemów skórnych noworodka takich jak np. trądzik noworodkowy mogą być dodatkowym czynnikiem zapalnym.

Jeszcze kilka lat temu „modne” było stosowanie emolientów dla każdego noworodka. Teraz wiemy, że preparaty te są przeznaczone dla skóry problematycznej, a nie zdrowej. Dlatego na początku postawmy na produkty z dobrym składem, ale nie koniecznie od razu emolienty. W dzisiejszych czasach nie działamy „na zapas”, nie zakładamy, że dziecko takie problemy będzie miało - skupiamy się na prawidłowej pielęgnacji.

Jaki kosmetyk konieczny od samego początku?

• To co dodamy do kąpieli - np. płyn spełniający wiele funkcji.
• Kosmetyk do pielęgnacji pupy.

Zawartość kosmetyczki dla noworodka zwiększamy w momencie wystąpienia problemów czy wzrostu „czupryny”.

Wszystkim świeżo upieczonym rodzicom życzę satysfakcjonującej pierwszej kąpieli

Joanna Stachlewska

położna rodzinna, edukator ds. laktacji

dla Corine de Farme